Aile ve Çocuk İlişkilerini Güçlendiren 12 Etkin Yöntem

Çocuklarınızla konuşmaya başlayacağınız an için, uygun bir ortam oluşturun. Ayaküstü bir ortamda ya da karşınızdaki kişinin sizi duyamayacak kadar öfkeli veya yorgun olduğu anlarda yapılan konuşmalar, sizin kendinizi anlatmanız için uygun ortamlar değildir.

Çocuğunuz konuşmak istiyorsa, iletişim kurmak daha kolaydır. Genellikle konuşma isteğinin anne balardan geldiği durumlarda gelmişse, yetişkinler bu durumda bir direnç ile karşılaşabilir. Eğer çocuğunuz sizin istediğiniz zamanda konuşmak istemiyorsa, onun belirleyebileceği bir zamanda konuşmaktan memnun olacağınızı ifade edin.

Önemli bir konuda çocuğunuzla konuşmayı istiyorsanız ve beklentilerinizi dile getirecekseniz konuşmanıza, çocuğunuzda gördüğünüz olumlu yanları ifade ederek başlayın. “Sen her zaman, herkese karşı dikkatli, düşüncelisin. Arkadaşına davranışın beni şaşırttı. Bu sen değilsin sanki.” demek daha doğrudur. Unutulmamalı ki, her insanın hataları ve yanlışları olduğu gibi övgüye değer pek çok üstün özellikleri de vardır.

Çocuğunuzla konuşurken doğal davranın. Yeterince açık olmayı deneyin. Çocuğunuzla ilgili korku ve endişelerinizi onu incitmeden anlatmaya çalışın. “Oraya gitmeyeceksin “ yerine “Senin oraya ne kadar çok gitmek istediğini görüyorum fakat, senin oraya giderken ,……..gibi tehlikeli bir sokaktan geçecek olman, beni endişelendiriyor, istersen biraz düşünelim ve ne yapacağımız konusunda fikirlerimizi paylaşalım” dediğinizde engelleyici görüntünüzden çok, çocuğunuza değer verip onun için fikir yürütmeniz onun daha çok aklında kalacaktır.

Açık iletişim yollarını kullanın. Görüşlerinizi belirtirken dürüst olun. Eğriye doğru demeyin. Çocuğunuzun söylediği yalanları “yanlışlıkla söylenmiş sözler “ olarak tanımlamayın. Ana babalar çocuğun yaptığına emin olduğu bir şeyi, “Sen mi yaptın?” diye sorarak çocuklarını yalana itmemelidir. “Senin yaptığını biliyorum. Bu konuda konuşmak istiyorum.” gibi cümleler durumu olduğu gibi anlatan dürüst bir açıklama olur.

Çocuğunuzu konuşmaya yönlendiren açık uçlu sorular sorun. Eğer çocuğunuzla daha iyi iletişim kurmak istiyorsanız, sorularına “………….’nın hakkında ne hissediyorsun?” veya “Senin fikrine göre ………………’nın sebebi ne?” gibi sözcüklerle başlamalıdır. Neden ve niçin gibi direk sorgulama içerikli sorular çocuğun iletişimi bitirmesine neden olabilir.“……………yı neden yaptın?” diye biten sorular “……………yı nasıl yaptın?” diye bitenlere göre cevaplandırılması daha zor sorulardır. Örneğin; “Neden bize verdiğin sözü tutmadın” yerine “Bize verdiğin sözü tutmayınca neler hissettin?” denirse, cevap alma olasılığı çoğalır. Çünkü birinci soru çocuğu savunma durumuna düşürürken, ikinci soru sadece çocuğun davranışı üzerinde düşünmesini sağlar.

Çocuğunuzun konuşmasına izin verin. Bazen etkili bir dinleyiş, pek çok sorunun çözümünü kolaylaştırır. Çocuk için ana babaları ile konuşmak daha zordur.Çünkü bazen çocuklar ifade becerilerindeki eksiklikten dolayı doğru cümleleri kuramayabilirler. Ama eğer anne baba durmaksızın konuşursa, çocuk hiç konuşmayacaktır. Bırakın çocuğunuz konuşmasını bitirsin. Konuşma bitince hatta “Başka eklemek istediğin bir şeyler var mı?” diye sorun. Bu soru çocuğunuzun sözlerini tamamlamasına ve aynı şekilde sizi dinlemesine yardımcı olacaktır.

Çocuğunuzla konuşurken nasihat ve dersler vermekten ziyade yaşadıklarınızı ve duygularınızı, onlara neye kızdığınızı ve ne hissettiğinizi söyleyin. Örnek: “……………………..yaptığında kızıyorum.” veya “Beni ciddiye almazsan inciniyorum, sana seslendiğim zaman cevap vermediğinde, kendimi bir anne olarak önemsenmemiş hissediyorum.”
Sizin fikrinize uymasa da çocuğunuzun sözlerini dikkatlice dinleyin. Onun için önemli olan noktaları keşfedin. Hangi yönden bir eksiklik duyduğunu bilirseniz siz de, rahat olacağınız ve güveneceğiniz ortamlar oluşturmaya ve onun bu ihtiyacını gidermeye yardımcı olursunuz.
Çocuğunuz herhangi bir sorununu sizinle paylaştığında etkin dinleme sonrası ona “Bu sorunu nasıl çözmeyi düşünüyorsun? diye sormak, sorumluluğu onun üstlenmesine izin verir. “Sana yardım etmek için ne yapabilirim?” diye sorduğunuzda ise, bazen “zaten yardım ettin” yanıtı ile karşılaşabilirsiniz.

Konuşmalarınız sonrası çocuğunuzun size olan güvenine saygı gösterin. Sorun her ne ise anne baba olarak kendi aranızda tartışabilirsiniz, Onun size karşı olan güvenine saygı duymanız, onun size söylediklerine değer vererek, anlayışla karşılamanız açısından önemlidir. Bazen çocuk kendini anne ya da babasından birine açmış olabilir. Çocuklarla ilgili önemli durumlarda anne babalar çocuklarından dinledikleri bu durumu eşine söyleme konusunda da çocukları ile konuşmalıdırlar.<

Çocuklarınızın sizden isteklerine sürekli “evet” demeyin. Çocuklarınızın her isteğine evet demek veya her istediğini yerine getirmek eğitim açısından ciddi olumsuzlukları da beraberinde getirir. Bunun doğuracağı ilk olumsuzluk tatminsizlik, doyumsuzluk, maymun iştahlılık ve kendine güvensizliktir. İstediklerine kolaylıkla ulaşan çocuklarda irade zayıflığına rastlanabilir . Güçlü bir öz güven için çoğu zaman gencin kendisinin bir şeylere ulaşmak için çaba harcaması büyük önem taşır.