Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
DEHB, çocukluk çağının en önemli psikiyatrik sorunlarının başında gelir. DEHB bireyi aileyi, okulu ve toplumu ilgilendiren farklı yönleriyle önemli bir eğitim ve öğretim sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. DEHB bireyde dikkat fonksiyonlarının uzun süreli, devamlılık gösteren biçimde ve yoğun olarak bozulması durumudur.

DEHB, Amerikan Psikiyatri Birliği (2000) tarafından belirlenmiş kriterler doğrultusunda değerlendirilerek tanı koyulan bir sorun durumudur. Bu sorun üç farklı biçimde gözlenmekte aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkmaktadır.

DEHB Belirtiler Listesi

• Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Dürtüsellik
• Detaylara dikkat edememe veya okulda veya diğer aktivitelerde dikkatsizlik hatası yapma eğilimi
• Yapılacak işlerde veya oyun aktivitelerinde dikkati sürdürmede zorluk
• Bariz dinleme sorunları
• Yönergeleri takip etmekte zorluk
• Organizasyon sorunları
• Zihinsel gayret gerektiren işlerden kaçınma veya bunları sevmeme
• Oyuncak, defter veya ödev gibi şeyleri kaybetme eğilimi
• Kolay dikkati dağılabilir olma
• Günlük aktivitelerde unutkanlık
• Yerinde duramama ve kıpırdanma
• Oturduğu yerde kalmakta güçlük
• Aşırı koşma veya tırmanma
• Sessizce oynamakta güçlük
• Sürekli hareket halinde olma
• Aşırı konuşma
• Sorunun tamamını duymadan cevap pat diye söyleme
• Sırasını beklemede güçlük
• Laf kesme veya izinsiz bir yere girme ile ilgili sorunlar
• Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verme
• Sıra beklemekte zorluk çekme
• Başkalarının işine karışma ya da konuşmalarını bölme

DEHB belirtileri, yedi yaşından önce başlar. Bu çocuklar bebeklikten itibaren akranlarından farklı özellikler göstermektedirler. Özellikle az uyuma fazla hareket etme, yeme sorunları gibi durumlar bebeklikten itibaren göze çarpar. Dört -beş yaşında belirtiler daha yoğunlaşmaya başlar. Okul döneminin başlamasıyla dikkat eksikliğine bağlı öğrenme sorunları okul başarısızlığını beraberinde getirir ve bu çocuklar arkadaşları ile uyumda da sorunlar yaşamaya başlar. Ergenlik dönemine uyum sorunları ve başarısızlıklarla giren DEHB’li bir çocuğun sıkıntıları ve sorunları artmaya devam eder. Aşırı hareketlilikte azalma görülürken aileye karşı tutumda agresiflik tepkisellik vb. davranışlar gözlenir.

DEHB Tedavisi:
DEHB önemli bir davranış bozukluğudur ve tedavisi yapılmazsa bireyin yaşamının her yönünü olumsuz biçimde etkilemeye devam eder. Çocukluk döneminde tedavi edilmeyen DEHB sorunu erişkinlikte kalitesiz bir yaşam, iş sorunları ve psikiyatrik sorunlara neden olmaktadır. Tüm uyum ve davranış bozukluklarında olduğu gibi DEHB tedavisi için de altın dönem okulöncesi yıllardır.(4-7 yaş) DEHB tedavisi bir noktada başlanılıp bitecek bir sorun değildir. Birey büyüdükçe sorun farklı şekiller alacaktır.Bu doğrultuda DEHB yaşayan bir çocuğun tedavi süreci uzun yıllar sürer. Tedavide aile-okul-yuva-doktor işbirliğinin sağlanması , bilinçli ebeveyn eğitimi, ilaç tedavisi ve psikopedagojik yaklaşımların birlikte sürmesi çok önemlidir.

DEHB yaşayan çocukların bir bölümünün anne babaları ilaç tedaisine karşı tepkisel davranmaktadır. Oysa destekleyici ilaç tedavisi DEHB'li çocukların tedavi sürecini ve beceri öğrenme sürecini kolaylaştırmaktadır. Destekleyici ilaç tedavisi DEHB'li çocukları kontrol etmek için kullanılmaz . DEHB sürecinde destekleyici ilaç tedavisi bu çocukların kontrolsüz enerjilerini denetim altına almaya odaklanma ve dikkat devamlılığını sağlamaya yöneliktir